W dawnej stolicy Polski
Trasa: Czerwińsk → Płock → Oporów

Program: Romańskie opactwo → Tumskie Wzgórze [zwiedzanie bazyliki katedralnej, Muzeum Mazowieckiego i Muzeum Diecezjalnego → zamek rycerski z XV w.

---

Czerwińsk - opactwo z XII w.
Potężne wieże prastarej bazyliki górują nad mazowiecką równiną co najmniej od 850 lat. W tej monumentalnej romańskiej świątyni znajdują się zabytki, które stanowią unikat na skalę europejską. Podziwiać można misternie rzeźbiony motywami roślinnymi portal, który jest dziełem włoskich mistrzów z Modeny. Pod grubą warstwą tynków odkryto niedawno bezcenne freski: romańskie, gotycki i barokowe opisujące wydarzenia ze Starego i Nowego Testamentu. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, iż w klasztornym korytarzu znajdują się najstarsze w Polsce drewniane drzwi z romańskimi okuciami. Onegdaj zbudowano przy kościele cud średniowiecznej techniki, który rozpowszechnił się dopiero w czasie drugiej wojnie światowej! Przez Wisłę przerzucono bowiem most pontonowy, po którym rycerze króla Jagiełły przeprawiali się w 1410 r. Jak wiemy wojska polskie spotkały się z Krzyżakami pod Grunwaldem. Warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz, w którym umieszczony jest cudowny obraz Matki Boskiej Pocieszenia. Klękał przed nim ciężko chory Władysław IV i Jan Kazimierz. Obecnie prócz wspaniałych zabytków średniowiecznej sztuki, oglądać można również eksponaty z egzotycznych krajów świata, zgromadzone w muzeum misyjnym przez księży salezjanów.

Płock – dawna stolica Polski
Tę pradawną stolicę państwa polskiego po prostu trzeba zobaczyć. Tu bowiem rezydowali na stałe Władysław Herman i jego następca Bolesław Krzywousty, a schyłek XI i XII w. nazywany był okresem renesansu Płocka. Jego sercem pozostaje pełne uroku Stare Miasto położone na wysokiej skarpie nad Wisłą. Zwiedzanie należy rozpocząć od jego najstarszej części zwanej Tumskim Wzgórzem. Tam znajdują się bowiem zabytki tworzące najstarszą część Płocka. Uchylając drzwi bazyliki katedralnej Wniebowzięcia NMP, której początki sięgają 1144 r. widzimy tonące w mroku wnętrze pokryte wspaniałą polichromią. Idąc do kruchty przechodzimy przez słynne brązowe Drzwi Płockie (kopia). Pokryte 48 romańskimi płaskorzeźbami dwuskrzydłowe wrota są najstarszym w Polsce zabytkiem tego typu. Pod wieżą północną mieści się Królewska Kaplica. Na czarnym sarkofagu widnieje napis: Domini et Heredes (władcy i dziedzice), na płycie zaś umieszczono pozłacane berło, koronę i miecz. Są to insygnia władzy pochowanych w podziemnej krypcie Władysława Hermana, Bolesława Krzywoustego oraz kilkunastu książąt mazowieckich. Z katedry udajemy się do Muzeum Mazowieckiego. Przylegające do niego dwie wieże, to pozostałości po wspaniałym niegdyś zamku zbudowanym przez króla Kazimierza Wielkiego. W środku mieści się największy w Polsce zbiór sztuki secesyjnej oraz dział poświęcony historii regionu. Naprzeciwko znajduje się Muzeum Diecezjalne, w którym obejrzeć można m.in. rzeźby średniowieczne, zbiór pasów kontuszowych i iluminowane rękopisy z XV w.

Oporów – zamek z XV w.
W rozległym, cienistym parku, na sztucznej wyspie wznosi się malowniczy zameczek. Ta późnogotycka budowla, jest jednym z niewielu całkowicie zachowanych prywatnych rezydencji rycerskich w Polsce. Zbudowano ją na początku XV w., z rozkazu wojewody łęczyckiego Władysława Oporowskiego. Miała skutecznie bronić przed najeźdźcami i jednocześnie stanowić wygodną rezydencję, godną potężnego rodu Oporowskich herbu Sulima. Do zamku wchodzimy przez drewniany most (niegdyś zwodzony) przez bramę wprost na dziedziniec otoczony czworobokiem murów z wieżą i domem mieszkalnym. Dzięki prowadzonym od lat pracom konserwatorskim, przywrócono wnętrzom wystrój minionych epok. Komnaty wypełniają eksponaty z różnych epok historycznych. Części sal przywrócono ich pierwotne znaczenie. Znajdują się tu Sala Rycerska, skarbczyk, jadalnia, sypialnia i zamkowa kaplica, pod którą wiją się ponoć długie lochy. Niewątpliwie rezydencja Oporowskich w pełni zachowała swój średniowieczno – renesansowy czar.